سرطان پوست

سرطان پوست

نوشته admin

حقایقی درباره سرطان پوست:

سرطان چیست؟

در این مقاله قبل از پرداختن به سرطان پوست توضیح مختصری در مورد بیماری سرطان می دهیم.سرطان نوعی بیماری است که در ان سلولهای غیر طبیعی در بعضی از بافتها  یا اعضائ بدن خارج از کنترل های طبیعی شروع به رشد وافزایش تعداد پیدا میکنند.

در زمان حیات سلولهای طبیعی بدن در طی یک روند کنترل شده بازسازی و تکثیر میشوند.این امر باعث رشد طبیعی بدن وترمیم بافتهای صدمه دیده وزخمها میگردد.

تومور:

وقتیکه سلولها خارج از کنترلهای طبیعی رشد کنند,توده ای از سلولها را به وجود می اورند که به ان تومور میگویند. بعضی از تومورها فقط  در مکان ایجاد خود رشد کرده و بزرگ میشوند که به انها تومورهای خوش خیم میگویند.

بعضی دیگر از تومورها نه تنها درمحل ایجاد رشد میکنند بلکه توانایی تهاجم وتخریب بافتها  واعضائ اطراف راداشته ومیتوانند  به نقاط دوردست بدن گسترش پیدا کنند.این تومورها را تومورهای بدخیم یا سرطان میگویند.

متاستاز:

گسترش به نقاط دوردست بدن وقتی اتفاق می افتد که سلولهای بدخیم از محل اولیه خود کنده شده واز طریق جریان خون یا سیستم لنفاوی بدن منتقل گشته ودر نقاط جدید  تومور جدیدی را ایجاد نمایند . به این تومورهای ایجاد شده جدید  متاستاز گویند.

سرطان پوست:

در این مقاله اطلاعاتی راجع به سرطان پوست  و علائم ان وتشخیص ودرمان ان ارائه میگردد.

به جز نوعی از سرطان پوست که ملانوم بدخیم نامیده میشود در سایر موارد میزان بهبودی سرطان پوست بیش از ۹۵%  میباشد.

پوست:

پوست عامل محافظ بدن در مقابل ضربه و صدمات وارده است.همچنین دریافت کننده تحریکات حسی وترشح کننده عرق وتنظیم کننده دمای بدن است.

این اعمال در پوست از طریق ساختارهای تخصصی مثل اعصاب , مو ,ناخن و منافذ عرق وغدد ترشحی انجام میگیرد. پوست به طور مداوم  تحت  تاثیر صدمات خارجی و داخلی مثل نور خورشید  وباد و مواد شیمیایی قرار دارد.

عوارض ایجاد شده توسط این عوامل عموما به سرطان منجر نمیشود ولی در بعضی موارد ممکن است زمینه ساز سرطان باشد.

کراتوز اکتینیک:

شایعترین عارضه پیش سرطانی پوست  کراتوز اکتینیک (وابسته به نور خورشید) است که به صورت ضخیم شدن پوست همراه با پوسته ریزی می باشد.این عارضه که می تواند در مناطق کوچکی از پوست صورت  یا گردن یا دستها  خود را نشان دهد معمولا در افراد مسن که پوست انها سالها تحت تاثیر اشعه ماورای بنفش نور خورشید قرار گرفته است دیده می شود.

انواع سرطان پوست:

بر اساس نوع سلول اصلی ایجاد کننده سرطان ,سرطانهای پوست در سه دسته اصلی تقسیم بندی میشوند که عبارتند از :

  • سرطان سلولهای پایه ای
  • سرطان سلولهای سنگفرشی
  • ملانوم (سرطان سلولهای رنگدانه ای)

بیش از ۹۰% انواع سرطانهای پوست در دو دسته اول قرار میگیرند.بیشترسرطانهای پوست فقط به طور موضعی رشد کرده وبافتهای مجاور خود را گرفتار میکنند. ولی بعضی از انها بخصوص ملانوم که نادرترین نوع سرطان پوست می باشد ممکن است از طریق سیستم گردش خون یا لنفاتیک گسترش یابد.

چون ملانوم خصوصیات متفاوتی نسبت به دو نوع دیگر سرطان پوست دارد در بخش جداگانه ای در اواخر این مقاله به ان خواهیم پرداخت.

سرطان سلولهای پایه ای:

شایعترین نوع سرطان پوست , سرطان سلولهای پایه ای است که به اهستگی رشد کرده وبه ندرت گسترش می یابد.ولی اگر این بیماری درمان نشود میتواند به استخوانهای زیرین یا پوست اطراف گسترش یابد ومشکلات جدی ایجاد نماید.

سرطان سلولهای سنگفرشی:

سرطان سلولهای سنگفرشی  که کمتر از سرطان با سلولهای پایه ای دیده می شود بندرت می تواند رشد سریع داشته باشد.

چون هر دو نوع این سرطان در صورت تشخیص زودهنگام به راحتی قابل درمان می باشند بنابراین کشف زودرس ودرمان مناسب اهمیت ویژه ای دارد.

گرچه این سرطان های پوست تقریبا در تمامی نقاط پوست بدن می توانند ایجاد شوند ولی شایعترین محل های ایجاد این تومورها مناطق باز بدن مثل صورت ,گردن,ساعد وپشت دست ها میباشد.

علت های ایجاد سرطان پوست:

مهمترین عامل شناخته شده سرطان پوست تماس های مکرر با اشعه ماورائ بنفش در طی سال های طولانی است.هیچکس از ابتلای به سرطان پوست مصون نیست ولی کسانیکه در معرض خطر بیشتری هستند عبارتند از

پوست روشن:

مردان وزنان با  پوست روشن که به راحتی دچار افتاب سوختگی میشوند.

افتاب:

افرادی که مدت زمان طولانی را در افتاب سپری میکنند مثل کشاورزان وملاحان وفروشندگان دوره گرد.گرچه تماس با نور خورشید به طور مطلق قابل جلوگیری نیست ولی باید در افراد با پوست روشن به حداقل کاهش یابد.

چرا افراد با پوست روشن بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پوست هستند؟

افراد با پوست روشن به علت فقدان مقادیر کافی ملانین که رنگدانه پوست است ودر مقابل نور خورشید به صورت یک صافی عمل میکند,مستعد ابتلا به صدمات پوستی ناشی ازتابش افتاب می باشند.هرچه پوست تیره تر باشد میزان ملانین ان بیشتر است.

در سیاهپوستان به علت وجود مقادیر کافی ملانین, سرطان پوست نادر است. از طرف دیگر افراد البینو( زال) که در پوست خودفاقد ملانین هستند و محافظی در برابر اشعه ماورائ بنفش نور خورشید ندارند بسیار مستعد ابتلا به سرطان پوست می باشند.

کرم ضد افتاب:

کسانی که به علت های شغلی یا فعالیت های ورزشی در معرض نور شدید افتاب  قرار می گیرند باید از کرم های ضد افتاب  ودر صورت امکان کلاه ودستکش های بلند استفاده نمایند.

سایر عوامل:

سایر عوامل مستعد کننده سرطان پوست که کمتر شایع بوده ولی معمولا در تماسهای شغلی اهمیت دارند عبارتند از تماس های طولانی مدت با زغال ,قطران,ارسنیک,روغن پارافین ورادیوم.

تشخیص:

همه افراد باید نسبت به تغییرات غیرطبیعی پوست مثل زخمهایی که بهبود نمی یابند حساس باشند وبا پزشک مشورت نمایند.

فقط پزشک می تواند تشخیص دهد که کدام ضایعه خوش خیم , کدام یک پیش سرطانی وکدام بدخیم است.

نمونه برداری:

در بسیاری موارد پزشک برای رسیدن به تشخیص از ضایعه نمونه برداری میکند.نمونه برداری یک اقدام جراحی نسبتا بدون درد است که درطی ان قسمت کوچکی از بافت منطقه مشکوک برداشته می شودو درزیر میکروسکوپ بررسی می گردد.

اگر ضایعه به حد کافی کوچک باشد ممکن است کل ان درهنگام بیوپسی برداشته شود.نمونه برداری تنها راه تشخیص سرطان است.نمونه برداری از ضایعات خوش خیم باعث تبدیل شدن ان به ضایعه بدخیم نخواهد شد.همچنین نمونه برداری باعث گسترش بیماری به سایر نقاط نیز نمی شود.

درمان سرطان پوست:

اگر نمونه برداری وجود سرطان یا ضایعات پیش سرطانی را نشان دهد ,پزشک راجع به بهترین درمان ان ضایعه تصمیم گیری خواهد کرد.

چهار روش کلی درمان ضایعات پوستی شامل جراحی ,تخریب ضایعه با حرارت ناشی از جریان الکتریسته,تخریب ضایعه به وسیله یخ زدن ان ویا رادیوتراپی (اشعه درمانی) میباشد.اندازه ضایعه ومحل ان مشخص کننده نوع درمان ان می باشد.تمام این روش ها با ۹۵% موفقیت همراه است.

تر کیب وتکراردرمان :

در بعضی از موارد ترکیبی از این روشهای درمانی استفاده میشود وگاهی نیزتکرار درمان ضروری به نظر می رسد.در سالهای اخیر استفاده ازپمادها یا محلولهای دارویی مثل داروی ۵-فلوئورواوراسیل در درمان  بعضی از ضایعات پوستی توصیه شده است.

میزان موفقیت در درمان سرطان پوست بستگی به اندازه ,گسترش و نوع ان دارد. در سرطانهای سلولهای پایه ای  وسلولهای سنگفرشی با تشخیص ودرمان به موقع می توان به بهبودی کامل دست یافت.

ملانوم بدخیم:

ملانوم بدخیم که به ندرت دیده میشود نسبت به سایر سرطان های پوست در سنین پایین تری اتفاق می افتد و ممکن است به اعضای دیگر گسترش یابد.ملانوم معمولا خود را به صورت یک منطقه قهوه ای تیره که با مناطق سفید,صورتی,ابی یا خاکستری مخلوط شده است  , نشان می دهد.

معمولا این بیماری به صورت یک ضایعه زگیل یا خال مانند شروع می شود که شکل,اندازه و رنگ ان در حال تغییر می باشد.

تغییر در خال ها:

ممکن است خارش و حتی در موارد نادر در اثر صدمات خفیف نیز خونریزی داشته باشند.هرگونه تغییر در خال های سابق ویا ایجاد خال های بزرگتر از یک سانتیمتر بلافاصله باید مورد مشورت پزشکی قرار بگیرند.

ملانوم ممکن است به طور ناگهانی ایجاد شده یا درنزدیکی ویا بر روی خال ها وسایر نقاط تیره رنگ پوست ظاهر شوند.بنابراین ضروری است که محل وشکل خال های خود را به طور کامل بدانیم تا متوجه تغییرات ان گردیم.

علائم ملانوم:

نکات زیر میتواند علامت یک ملانوم باشد به این دلیل با مشاهده هرضایعه رنگی با این خصوصیات باید سریع به پزشک مراجعه کرد:

  • قرینه نبودن ,عدم مشابهت یک طرف ضایعه با طرف دیگر
  • حاشیه نامنظم یا غیرمشخص
  • تغییر رنگ از یک نقطه به نقطه دیگر(در منطقه ضایعه)
  • قطر بیشتر از ۶ میلیمتر

پزشک ممکن است برای اطمینان از تشخیص مانند سایر انواع سرطان پوست,نمونه برداری انجام دهد.اگر ملانوم تشخیص داده شود در این صورت موثرترین درمان عمل جراحی است ولی سایر روشهای درمانی نیز ممکن است استفاده شود.

اگر چه وسعت جراحی لازم برای ملانوم بیشتر از سایر انواع سرطان پوست میباشد ولی از لحاظ زیبایی نتایج بسیار خوبی خواهد داشت.

مراحل اولیه تشخیص ملانوم:

اگر ملانوم در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان شود نتیجه درمان بسیار خوب خواهد بود ولی در مراحل پیشرفته تر معمولا به اعضائ دوردست منتشر شده و نتیجه درمانی مناسبی نخواهد داشت.

سایر اعضای خانواده فرد مبتلا به ملانوم شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند.به این دلیل باید به طور مرتب توسط متخصص پوست معاینه گردند.

چگونه خود را در مقابل ابتلا به سرطان پوست محافظت کنیم؟

  • بین ساعات ۱۱ صبح تا ۴ بعدازظهر در معرض نور خورشید قرار نگیرید.
  • دستها وپاهای خود را با پوشیدن لباس مناسب بپوشانید.
  • از کرم های ضد افتاب مناسب استفاده کنید.
  • از لامپ های مخصوص برنزه کردن استفاده نکنید.
  • کودکان خود را در معرض نور شدید افتاب قرار ندهید.
  • محافظت از افتاب را به فرزندان خود بیاموزید.

کلید حفظ سلامت در مقابل سرطان پوست ابتدا پیشگیری از ان ودر صورت بروز ,کشف زوهنگام ودرمان مناسب ان می باشد.